Tutaj to dopiero mamy przeniesienie w czasie, o ponad 2700 lat, to jest dopiero wyczyn, a tak naprawdę to zapraszam do obejrzenia przez chwilę kilkunastu zdjęć z pradawnej osady Biskupin.
Stanowisko archeologiczne w Biskupinie – położone jest na terenie należącym do wsi Biskupin w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Gąsawa (na Pojezierzu Gnieźnieńskim).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)
Historia badań archeologicznych
Na skutek prowadzonych prac melioracyjno-irygacyjnych poziom wody w jeziorze Biskupińskim
w 1933 r. obniżył się na tyle, że z wody zaczęły wystawać fragmenty
umocnień starożytnej osady. Miejscowi chłopi zaczęli odnajdywać różne
zabytkowe przedmioty, nie zdając sobie jednak sprawy z ich
archeologicznej wartości. Dopiero dzieci uczęszczające do miejscowej
wiejskiej szkoły poinformowały o dziwnych znaleziskach swojego
nauczyciela Walentego Szwajcera, a ten nagłośnił sprawę. O odkryciu wystających z wody drewnianych bali powiadomił on prof. Józefa Kostrzewskiego z Poznania. Badania wykopaliskowe zostały zainicjowane w roku 1934 i kontynuowane były do wybuchu II wojny światowej. W czasie wojny, w latach 1939-1942, specjalny niemiecki oddział SS-Ausgrabung Urstätt, pod dowództwem Hauptsturmführera prof. dr Hansa Schleifa prowadził wykopaliska na terenie osady biskupińskiej w celu wykazania jej pragermańskości.
Po wojnie ukuto teorię, że ponieważ niemieckie badania nie przyniosły
oczekiwanych rezultatów, okupant postanowił zlikwidować stanowisko
archeologiczne poprzez zasypanie go ziemią i piaskiem. Efektem tych
działań według propagandy było to, że część odsłoniętych przed wojną
znalezisk nie nadawała się do ponownej ekspozycji. Następnie polscy archeolodzy pod kierunkiem Zdzisława Rajewskiego wznowili badania i kontynuowali je do roku 1974. Ogółem przebadano ok. 3/4 powierzchni osady. Obecnie większa część obiektu ponownie została zasypana ziemią i torfem.
Badania w Biskupinie – zarówno w okresie międzywojennym, jak i po
wojnie – były przykładem najwyższego możliwego wówczas poziomu
metodycznego prowadzenia wykopalisk, stanowiąc wzór do naśladowania nie
tylko w Polsce, ale i za granicą. W Biskupinie w okresie międzywojennym
zainicjowano interdyscyplinarne badania paleoekologiczne, dokonywano eksperymentów archeologicznych, inicjując w ten sposób archeologię eksperymentalną. Wojciech Kóčka w czasie tych badań po raz pierwszy w Polsce zastosował fotografię dokumentacyjną wykonywaną przy pomocy wypełnionego wodorem balonu z zainstalowanym aparatem fotograficznym.
Gród w Biskupinie jest jedynym w Polsce stanowiskiem archeologicznym, dla którego opracowano program długoterminowej konserwacji.
Konserwacja polega na utrzymywaniu wysokiego poziomu wody w jeziorze
otaczającym stanowisko oraz wdrożeniu systemu monitorowania parametrów
środowiska dla zapewnienia optymalnych warunków przetrwania autentycznej
substancji zabytkowej.
16 września 1994 roku Gród w Biskupinie uznany został za pomnik historii Polski.
Cytat z Wikipedii.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)
Osada obronna kultury łużyckiej
Osada w Biskupinie wiąże się z kręgiem kulturowym kultury łużyckiej, trwającym od środkowej epoki brązu, od ok. XIV w. p.n.e., po wczesną epokę żelaza, czyli do ok. V w. p.n.e. Kultura łużycka to pojęcie archeologiczne, przez które różni badacze rozumieli odmienne grupy etniczne – Germanów, Słowian lub Illirów.
Sprawa przynależności etnicznej Biskupina była wykorzystywana dla celów
ideologicznych w sporach dotyczących praw różnych narodów do ziem
dzisiejszej Polski. Obecnie powszechnie przyjmuje się za fakt, że
przynależności etnicznej kultury łużyckiej, podobnie jak i większości innych pradziejowych kultur archeologicznych, bezdyskusyjnie ustalić się nie da.
Na podstawie badań elementów konstrukcyjnych osiedla (drewnianych bali; zob. dendrochronologia) stwierdzono, że powstało ono najprawdopodobniej zimą 738 roku p.n.e. Założono je na podmokłej wyspie na jeziorze Biskupińskim (obecnie półwysep), o kształcie w przybliżeniu owalnym i powierzchni ok. 2 ha
(w obrębie wałów mieściło się ok. 1,3 ha powierzchni). Wyspa wznosiła
się 0,8 – 1,2 m ponad wody otaczającego jeziora. Gród biskupiński był
zasiedlony przez 150 lat.
Na terenie osady znajdowało się ok. 106 domostw, o wymiarach
przeciętnie ok. 8 × 10 m, usytuowanych rzędowo wzdłuż moszczonych
drewnem 11 ulic, o szerokości ok. 2,5 m każda. Ocenia się, że w osadzie
mieszkać mogło od 800 do 1000 osób. Osada otoczona była skrzynkowym
wałem drewniano-ziemnym o długości 640 m, szerokości 3 m i domniemanej
wysokości do 6 m, w którym znajdowała się brama wjazdowa. Gród otoczony
był falochronem o szerokości od 2 do 9 m, zbudowanym z ukośnie wbitych
pali.
Regularny schemat zabudowy grodu biskupińskiego powtarza się również w
przypadku innych grodów kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza (np. Sobiejuchy, Izdebno na Pałukach, Jankowo na Kujawach czy Biehla w Saksonii).
Przyczyny budowy grodów obronnych o regularnej wewnętrznej zabudowie
szeregowej przez ludność kultury łużyckiej są przedmiotem dyskusji
naukowców, nie zakończonej wnioskami konkluzywnymi. Z punktu widzenia
ekonomicznego zamieszkiwanie ludności rolniczej w zamkniętej przestrzeni
grodu otoczonego wodą lub podmokłymi obszarami nie jest racjonalne. W
literaturze przedmiotu pojawiły się zatem co najmniej trzy próby
wyjaśnienia tego fenomenu:
- zagrożenie ze strony ludów koczowniczych – Kimerów i Scytów;
- walki wewnątrzplemienne;
- chęć naśladownictwa miast greckich, z którymi społeczności kultury łużyckiej mogły się zapoznać dzięki dalekosiężnej wymianie handlowej organizowanej przez kolonie greckie.
Podobnie nieznana jest przyczyna upadku Biskupina i innych grodów
tego typu. W tej kwestii przedstawiono również kilka konkurencyjnych
hipotez:
- zniszczenie grodów przez Scytów (rzeczywiście niektóre grody zostały spalone, w niektórych znaleziono też groty od strzał scytyjskich);
- podniesienie się poziomu wód w jeziorach w związku z pogorszeniem klimatu;
- wyeksploatowanie środowiska naturalnego wokół grodu i konieczność przeniesienia się na inne tereny.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)
Osadnictwo w Biskupinie
Obszar Pałuk, na którym znajduje się Biskupin został ukształtowany przez lodowiec skandynawski, który wyżłobił w czasie ostatniego zlodowacenia liczne doliny. Od północy naturalną granicę Pałuk stanowi Puszcza Notecka, południową granicą jest rzeka Wełna.
Najstarszymi pozostałościami na terenie Biskupina są obozowiska łowców reniferów sprzed 10 tysięcy lat (górny paleolit), a także neolityczne domostwa pierwszych rolników,
położone na wschód od osady łużyckiej, interpretowane obecnie jako
osada neolityczna z 4 tys. p.n.e. Ciekawym obiektem jest tzw. kraal z wczesnej epoki brązu, otoczony systemem rowów.
Pierwotna łużycka osada obronna została opuszczona w VI wieku p.n.e.
z powodu podniesienia się poziomu wody w jeziorze Biskupińskim wskutek
zmian klimatycznych i wyeksploatowania środowiska naturalnego (drewno,
erozja gleb). W V i IV wieku p.n.e. powstała na jej miejscu osada otwarta. Ludność Biskupina zajmowała się rolnictwem, rybołówstwem , zbieractwem i rzemiosłem (garncarstwo, tkactwo).
Na zachód od osady łużyckiej we wczesnym średniowieczu
funkcjonowały grody i tzw. wioska wczesnopiastowska (VIII w. - XI
wiek). Ostateczny upadek Biskupina wiąże się ze wzrostem znaczenia Piastów. W XI wieku obszary te należały do biskupstwa gnieźnieńskiego, o czym mówi bulla papieża Innocentego II (1136).
Cytat z Wikipedii.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)
Rekonstrukcja, popularyzacja i edukacja w Biskupinie
Gród
w Biskupinie jest jednym z nielicznych stanowisk archeologicznych w
Polsce zawierających pełnowymiarowe rekonstrukcje wału obronnego,
falochronu, bramy, ulic i budynków mieszkalnych. Rekonstrukcje te są
cyklicznie wymieniane na nowe w związku z potrzebą ich aktualizacji w
wyniku dokonania nowych ustaleń naukowych.
Oprócz rekonstrukcji w Biskupinie znajduje się muzeum, a w każdym
trzecim tygodniu września odbywa się tam festyn biskupiński, obejmujący
prezentacje eksperymentalne i pokazy odtwórcze. Biskupin jest też jednym
z dwóch istniejących w Polsce laboratoriów konserwacji drewna mokrego
wydobytego ze stanowisk archeologicznych oraz ośrodkiem archeologii
eksperymentalnej.
Cytat z Wikipedii.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)
Ja byłam w Biskupinie w 2020 roku. Widzę, że niewiele się zmieniło haha :)
OdpowiedzUsuń